Trở lại

Tìm Hiểu Thông Tin Về Xét Nghiệm Lupus Ban Đỏ

Bệnh Lupus ban đỏ thường gây ra những đặc điểm lâm sàng với mức độ ở mỗi bệnh nhân là khác nhau. Đôi khi vì những dấu hiệu mơ hồ, dễ gây nhầm lẫn với bệnh tự miễn khác nên sẽ gây khó khăn trong quá trình nhận biết và chẩn đoán.

Xét nghiệm lupus ban đỏ bao gồm nhiều xét nghiệm nhỏ, là phương pháp được áp dụng đem lại giá trị chẩn đoán cao trong bệnh lý này hiện nay. Những thông tin dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu kỹ hơn về bệnh lupus ban đỏ và những xét nghiệm chẩn đoán.

Tìm Hiểu Về Bệnh Lupus Ban Đỏ

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống (SLE) là bệnh lý tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch trong cơ thể tấn công nhầm vào chính mô và cơ quan lành tính trong cơ thể. Cho đến ngày nay, vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân gây ra bệnh lupus ban đỏ.

Khi mắc bệnh, có thể gây ra ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể như da, tế bào máu, khớp, não, tim… Tuy nhiên, đa số trường hợp bệnh thường gây ảnh hưởng nhiều nhất đến da, gây ra những nốt phát ban trên cơ thể có màu đỏ và có thể thay đổi màu sắc. Sau khi lành, những mảng phát ban sẽ gây sẹo hoặc những vùng da sáng màu hơn vùng da lành.

Xo1XGXt9n9wlqhfhRETVaPXROydjsdpcmpKD4DyFxj50NgAOYWIptwJEDGUmNZvji5DiOhbl2oYefPBk_1619424060.jpg
Bệnh lupus ban đỏ là một bệnh lý mãn tính

Có những trường hợp, ngay từ khi sinh ra đã có xu hướng phát triển bệnh lupus ban đỏ, có thể do nguyên nhân là nhiễm trùng, sử dụng một số loại thuốc hoặc cũng có thể do ánh sáng mặt trời.

Bệnh lupus ban đỏ là bệnh có tiến triển mãn tính, hiện nay chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Cách điều trị chủ yếu là giúp bệnh nhân kiểm soát tốt bệnh và hạn chế nguy cơ xảy ra biến chứng. Vì thế, ngay khi có dấu hiệu, bệnh nhân nên đến bệnh viện để được kiểm tra, xét nghiệm lupus ban đỏ và điều trị sớm.

Bệnh Lupus Ban Đỏ Có Lây Không?

Bệnh lupus ban đỏ có lây không? Bệnh lupus ban đỏ mặc dù chưa xác định được nguyên nhân chính xác, có thể do yếu tố di truyền hoặc do tương tác môi trường gây ra những bệnh tự miễn. Tuy nhiên, đây không phải là bệnh lý có tính truyền nhiễm, nên bệnh nhân và những người tiếp xúc gần có thể yên tâm rằng bệnh không lây lan cho các đối tượng khác.

Bệnh lupus ban đỏ sẽ tiến triển nếu hệ thống miễn dịch của cơ thể không phù hợp và bắt đầu tấn công vào các mô điển hình như da, thân, khớp, tim, phổi. Khi các cơ quan này bị tấn công, sẽ khiến cơ quan này bị tổn thương và gây ra viêm nhiễm.

Dấu Hiệu Bệnh Lupus Ban Đỏ Như Thế Nào?

Mặc dù bệnh không lây lan, nhưng mức độ nghiêm trọng của bệnh lupus ban đỏ có thể tăng dần theo thời gian và vị trí gây bệnh. Rất nhiều bệnh nhân thắc mắc rằng bệnh lupus ban đỏ có ngứa không?

Triệu chứng lupus ban đỏ nổi bật nhất mà đa số những bệnh nhân thường gặp phải là cảm giác mẩn ngứa do phát ban. Khi các vùng da bị nổi mẩn đỏ, sẽ gây cảm giác ngứa ngáy rất khó chịu.

STwDjKDTM7WlbAoBsoNKIfMfxy2eIhza5ujTY3erSyvZ7lCclIRx6n53XvKsmBmsa8y8kJEpoizUqOjV_1619424188.jpg
Bệnh lupus ban đỏ gây ra cảm giác ngứa  ngáy và nổi mẩn đỏ

Ngoài ra, bệnh lupus ban đỏ còn có biểu hiện ở hầu hết các cơ quan do đây là bệnh hệ thống. Những dấu hiệu của bệnh thường xuất hiện một cách từ từ sau một khoảng thời gian hoặc có thể xuất hiện một cách đột ngột như sau:

Da: Vùng da sẽ nổi ban có màu đỏ, thường gặp nhất là ở mặt, cổ tay và bàn tay. Trong đó, một đặc điểm nổi bật của bệnh lupus đó chính là những hồng ban có hình dạng giống như cánh bướm ở mặt. Hầu hết những tổn thương trên da sẽ rất nhạy cảm với ánh nắng.

Nếu bệnh tiến triển nặng hơn, các sang thương ở phần giữa sẽ bị teo lại, hoặc có dạng bọng nước. Nếu xuất hiện trong niêm mạc miệng sẽ rất dễ gây ra lở loét nhưng không gây ra cảm giác đau đớn. Đồng thời, tóc bị yếu đi, ngả màu vàng và dễ gãy rụng.

Phổi: Người bệnh lupus ban đỏ gây ảnh hưởng đến phổi có thể dẫn đến những triệu chứng của viêm màng phổi, viêm phổi, hoặc cũng có thể gây ra tình trạng suy hô hấp.

Tim: Bệnh gây ảnh hưởng đến tim sẽ có những triệu chứng xuất hiện như khó thở, vùng ngực có cảm giác đau, tương tự như bệnh viêm cơ tim. Có những trường hợp, nếu không được điều trị sớm có thể gây suy tim rất nguy hiểm.

kGkJlGfQR17ePda999nywW8SFNoNadtGiqBb2RIg2tvtCCALRd2OErpcnHMckTjuwNHLYAYWp3pEU5oU_1619424272.jpg
Lupus ban đỏ gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể

Khớp: Một biểu hiện thường gặp nhất là tình trạng viêm khớp, khiến bệnh nhân có cảm giác sưng đau ở khớp và hạn chế vận động.

Máu: Bệnh nhân bị lupus ban đỏ thường gặp phải tình trạng thiếu máu với mức độ nặng nhẹ khác nhau tùy trường hợp, khiến da xanh xao, môi tái nhợt, dễ bị chóng mặt, choáng váng khi gắng sức. Thông qua xét nghiệm có thể cả hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu đều có chỉ số giảm.

Thận: Lupus ban đỏ có thể dẫn đến viêm thận, suy thận với những dấu hiệu điển hình là nước tiểu đục màu, có lẫn máu, toàn thân bị phù nề, huyết áp tăng cao. Thông thường bệnh nhân sẽ cần phải làm xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và sinh thiết thận để xác định tình trạng.

Tâm thần kinh: Một số trường hợp bệnh lupus có thể gây ảnh hưởng đến thần kinh khiến bệnh nhân bị rối loạn phương hướng, trí nhớ suy giảm, giảm tri giác. Thường gây ra tình trạng đau đầu ở mức độ nghiêm trọng, co giật, nhất là khi bệnh nhân có dùng corticoid trong thời gian dài để trị bệnh.

Bệnh lupus ban đỏ sẽ gây ra những biểu hiện theo mức độ từ nhẹ đến nặng theo từng giai đoạn như sau:

Bệnh lupus ban đỏ giai đoạn đầu: Gây ảnh hưởng ở mức độ nhẹ, bệnh nhân sẽ có những cảm giác như người mệt mỏi, bắt đầu gặp một số vấn đề ở các cơ quan, nhất là ở khớp, da.

Bệnh lupus ban đỏ giai đoạn toàn phát: Sẽ gây ra mức độ ảnh hưởng ở mức trung bình, những cơ quan khác ngoài da, khớp sẽ bắt đầu bị viêm như phổi, thận, tim.

Bệnh lupus ban đỏ giai đoạn cuối: Đây là mức độ nặng nhất,gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho hầu hết các cơ quan trong cơ thể như tim, phổi, thận, não bộ và sẽ đe dọa đến tính mạng của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng.

Chẩn Đoán Bệnh Lupus Ban Đỏ

Chẩn đoán lupus ban đỏ, cần thông qua xét nghiệm lupus ban đỏ, từ đó sẽ giúp bác sĩ xác định được mức độ bệnh và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất theo từng tình trạng bệnh, giúp ngăn ngừa những biến chứng và kiểm soát tốt bệnh như sau:

Kháng thể kháng nhân ANA

Kháng thể kháng nhân là một loại kháng thể có khả năng chống lại tác nhân của những tế bào, thường xuất hiện ở đa phần trường hợp người bị lupus ban đỏ. Xét nghiệm ANA được dùng trong chẩn đoán bệnh lý ban đỏ, được xem như một công cụ sàng lọc.

7i4bpMWOC8G2OroZQiEMVor0DlSnCPIFKPZrzGIkRHGnahFqx5o8eabX5l1Ukoa5dK1NGNbce3O4592a_1619424334.jpg
Kháng thể kháng nhân ANA

Nhờ vào việc quan sát mẫu kháng thể sẽ giúp bác sĩ có thể xác định được loại bệnh cụ thể mà người bệnh gặp phải, nhờ đó sẽ đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, vẫn có trường hợp kết quả kháng thể kháng nhân ANA (+) tính nhưng không nhất thiết bệnh nhân mắc bệnh lupus mà có thể do những bệnh khác có nguyên nhân rối loạn tự miễn gây nên. Để có thể xác định chẩn đoán cần kết hợp những xét nghiệm khác.

Xét nghiệm ESR

Xét nghiệm ESR là xét nghiệm đo tốc độ của tế bào hồng cầu di chuyển xuống phần dưới của ống nghiệm. Nếu trường hợp người bệnh bị viêm thì các protein máu thường có xu hướng dính vào nhau, đồng thời tốc độ rơi xuống nhanh hơn bình thường.

Khi quan sát hiện tượng này, có thể nhận biết được mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, khi lắng máu càng nhanh có nghĩa viêm càng nặng.

Tốc độ lắng hồng cầu ESR là một xét nghiệm được thực hiện xem như một dấu hiệu phát hiện ra tình trạng viêm, cho thấy bệnh lupus ban đỏ đang hoạt động. Xét nghiệm này còn được chỉ định để theo dõi những thay đổi của bệnh, tình trạng viêm và khả năng đáp ứng trong các giai đoạn điều trị.

qsqbBzq36dK0uKgYhT09E2ZBfgQ8nHtIHmP1wrpQ2ZeEFqsZ1EgGaPBbt4Zk76fTQPgldgUnIUjN2l8Y_1619424395.jpg
Xét nghiệm ESR được dùng trong chẩn đoán bệnh lý lupus ban đỏ

Có một số trường hợp dù không phải bệnh lupus ban đỏ cũng có thể cho ra kết quả dương tính, đây là một hạn chế của xét nghiệm ESR. Xét nghiệm thường không được dùng cho chẩn đoán phân biệt lupus xảy ra do nguyên nhân nhiễm trùng.

Protein phản ứng C (CRP)

CRP là một loại protein có khả năng cảnh báo những dấu hiệu viêm xuất hiện. Nhờ vào xét nghiệm máu phân tích protein phản ứng C sẽ phát hiện ra được bệnh lupus đang hoạt động, theo dõi tiến triển của bệnh và tình trạng viêm.

Một số nguyên nhân như bị nhiễm trùng cũng có thể khiến kết quả CRP tăng cao, không thể phân biệt được bệnh lupus ban đỏ bùng phát do nguyên nhân nhiễm trùng.

Kháng Ro(SSA) và kháng La(SSB)

Kháng Ro(SSA) và kháng La(SSB) có tính đặc hiệu chống lại protein ribonucleic acid (RNA), vì thế thường có giá trị cao trong chẩn đoán bệnh lý tự miễn, cụ thể:

Kháng thể Ro(SSA): Thường có mặt chiếm tỷ lệ từ 24 – 60% bệnh nhân mắc lupus ban đỏ và chiếm 70% trường hợp người mắc hội chứng rối loạn tự miễn Sjögren.

Kháng La(SSB): Thường chiếm tỷ lệ khoảng 35% người mắc hội chứng Sjögren.

Cả hai kháng thể này có thể liên quan đến hội chứng lupus sơ sinh, nếu trong trường hợp phát hiện kháng thể ở phụ nữ mang thai, cần phải theo dõi thai nhi.

Xét nghiệm cũng có thể cho kết quả âm tính mặc dù người bệnh bị lupus ban đỏ, nên thường không được dùng đơn lẻ mà kết hợp với các xét nghiệm khác.

Kháng thể dsDNA

Kháng thể dsDNA là một loại protein sẽ trực tiếp chống lại các DNA sợi đôi. Có đến 70 – 90% trường hợp bệnh nhân bị lupus ban đỏ cho kết quả dsDNA dương tính. Đây là một xét nghiệm có tính đặc hiệu cao trong chẩn đoán.

Khi mức độ của kháng thể này tăng lên, đồng nghĩa với bệnh tiến triển nặng. Ngoài ra, còn có khả năng cho thấy nguy cơ mắc viêm thận do lupus ở mức độ cao, cần phải theo dõi tình trạng của thận.

Xét nghiệm lupus ban đỏ khác

Ngoài ra, xét nghiệm lupus ban đỏ khác được áp dụng hiện nay là:

  • Xét nghiệm kháng Sm: Sm hiện diện ở khoảng 30% trường hợp người bị lupus ban đỏ.
  • Kháng thể kháng phospholipid (APLs): Hiện diện ở 60% trường hợp người bị lupus ban đỏ.
  • Bổ thể protein (complement): Đối với người mắc bệnh thường có mức độ Bổ thể protein (complement) thấp.
  • Công thức máu hoàn chỉnh (CBC): Thường tìm thấy ở khoảng 50% trường hợp người mắc bệnh lupus ban đỏ.
  • Xét nghiệm hóa học: Thường dùng đánh giá chức năng gan thận.
  • Độ lọc cầu thận: Được dùng trong chẩn đoán khi có nghi ngờ chức năng thận có vấn đề.
  • Xét nghiệm nước tiểu lupus: Xem xét đánh giá ảnh hưởng của bệnh lupus đối với thận.

Điều Trị Bệnh Lupus Ban Đỏ

Bệnh lupus ban đỏ có chữa được không? Bệnh lupus ban đỏ không thể chữa khỏi. Tuy nhiên, để ngăn ngừa biến chứng, bệnh nhân cần được điều trị để kiểm soát tình trạng bệnh. Tuỳ theo mức độ, bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị khác nhau như giải quyết những vấn đề liên quan đến cơ quan nội tạng bị ảnh hưởng bởi bệnh.

Bệnh nhân không ngăn ngừa những yếu tố gây bệnh bằng cách chú ý những vấn đề ngoài việc kết hợp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ như sau:

7bSggimyimJHoNH1FnrOsaBo8vxRv0LBD01uRrWDkmSUS9nghvrDJm5fa4KWHHoqRq7rfZxBA7iixyFi_1619424472.jpg
Nên có biện pháp bảo vệ khi tiếp xúc dưới ánh nắng mặt trời
  • Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu, nên có phương pháp bảo vệ như mặc đồ dày, bôi kem chống nắng.
  • Khi sử dụng thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ vì có thể gây ra tình trạng kích ứng, nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
  • Nên giữ cho tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng quá mức.
  • Nên hạn chế tiếp xúc với những người đang mắc bệnh nhiễm trùng, cảm lạnh.
  • Cần đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi ngày.

Bệnh lupus ban đỏ là bệnh có dấu hiệu nhận biết thường khó phân biệt dễ gây nhầm lẫn, vì thế để xác định chính xác cần thông qua các xét nghiệm lupus ban đỏ giúp xác định mức độ của bệnh và có phương pháp điều trị kiểm soát tốt bệnh, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm đến sức khoẻ.

Trang này không thể và không chứa đựng thông tin tư vấn y khoa. Các nội dung này được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin và tuyên truyền, không thay thế cho bất kỳ tư vấn y khoa nào. Theo đó, trước khi tiến hành bất kỳ hành động nào dựa trên thông tin này, vui lòng gặp nhân viên y tế phù hợp để được tư vấn.